Sukcesja jest kluczowym elementem rozwoju firmy rodzinnej. Ten proces obejmuje nie tylko transfer zarządzania, ale także profesjonalizację biznesu poprzez wprowadzenie struktur korporacyjnych i usystematyzowanej metodologii zarządzania. Sukcesorzy wskazują, że profesjonalizacja firm rodzinnych to jedno z ich największych wyzwań. Młodsze pokolenie, dzięki wykształceniu menedżerskiemu i doświadczeniom zdobytym w międzynarodowych korporacjach, ma większą umiejętność delegowania i podziału zadań zarządczych niż ich rodzice. Firmy zarządzane przez drugie pokolenie mają bardziej rozbudowane struktury kierownicze i szerszy podział kompetencyjny.
Przykłady skutecznych strategii
Prowadzenie biznesu rodzinnego to złożone wyzwanie, wymagające umiejętnego połączenia tradycji z nowoczesnymi rozwiązaniami. Niektóre firmy rodzinne w Polsce z powodzeniem wdrożyły wprowadzenie profesjonalnego zarządzania oraz płynne przekazywanie firmy nowym pokoleniom. Przykładem jest Blachotrapez, gdzie zewnętrzny menedżer skutecznie pokierował rozwojem firmy. Z kolei w Oknoplast, najstarszy syn właściciela przejął stery i wprowadził markę na zagraniczne rynki.
Inna strategia to zatrudnianie zewnętrznych ekspertów, jak w Grupie Unibep, notowanej na giełdzie, gdzie prezesem jest doświadczony menedżer. Debiut giełdowy może być również drogą do profesjonalizacji i wprowadzenia ładu korporacyjnego w firmie rodzinnej. Alternatywą jest powołanie fundacji prywatnej, która eliminuje ryzyko podziału firmy w przypadku śmierci założyciela.
Skuteczne strategie w biznesach rodzinnych wymagają zatem umiejętnego połączenia tradycji z nowoczesnymi rozwiązaniami, aby zapewnić płynną sukcesję i profesjonalne zarządzanie, przy jednoczesnym zachowaniu wartości rodzinnych.
Jak radzić sobie z konfliktami w rodzinie
Konflikty w firmach rodzinnych to dość częste zjawisko, wynikające z przenikania się systemu rodziny z systemem prowadzenia biznesu. Nierozwiązane problemy często przekształcają się w „bomby” w relacjach międzyludzkich. Kluczowe jest zatem rozwiązywanie konfliktów na płaszczyźnie komunikacji interpersonalnej, podejmowania decyzji oraz motywacji.
Jednym z głównych źródeł napięć w firmach rodzinnych jest kwestia przekazania firmy kolejnemu pokoleniu. Seniorzy często mają trudności z tym etapem, co może prowadzić do poważnych konfliktów. Dlatego ważne jest, aby sukcesorzy zdobyli odpowiednie kompetencje, przemyśleli decyzję o przejęciu firmy i wypracowali własną wizję przedsiębiorstwa. Docenianie otrzymanego dziedzictwa oraz sporządzanie pisemnych ustaleń może pomóc w uniknięciu wielu konfliktów.
Niestabilność gospodarcza, zmiany pokoleniowe oraz różnice w celach i potrzebach członków rodziny to tylko niektóre z czynników, które mogą prowadzić do konfliktów w firmach rodzinnych. Rosnąca świadomość ważności dobrych relacji rodzinnych wskazuje jednak, że inwestycja w rozwiązywanie konfliktów jest kluczowa dla utrzymania długoterminowej stabilności i sukcesu biznesu rodzinnego.
Trendy w biznesach rodzinnych
Obecne trendy w biznesach rodzinnych obejmują fokus na długowieczność i zrównoważony rozwój. Firmy rodzinne coraz częściej inwestują w rozwój kapitału ludzkiego, uznając go za kluczowy czynnik sukcesu. Programy takie jak Menadżer 4.0 oferują wsparcie w zakresie audytu firmy, tworzenia planów rozwojowych dla pracowników i wdrażania szkoleń.
Trendy obejmują także zwiększoną uwagę na komunikację, zarządzanie zmianą, budowanie i motywowanie zespołów oraz rozwój modeli biznesowych. Coraz większe znaczenie zyskuje również strategia ESG (Environmental, Social, Governance) w przedsiębiorstwach rodzinnych. Inwestycje w rozwój firmy stają się kluczowe dla długoterminowej stabilności i sukcesji w biznesach rodzinnych.
Właściciele coraz częściej przywiązują wagę do przekazywania wartości i tradycji rodzinnych następcom, rozumiejąc, że to one są fundamentem silnej kultury organizacyjnej. Jednocześnie, profesjonalizacja zarządzania i planowanie sukcesji odgrywają niebagatelną rolę w budowaniu przewagi konkurencyjnej firm rodzinnych na rynku.
